Proste, złożone z trzech kroków podejście do oszczędzania i wydawania

Aby lepiej zarządzać oszczędnościami i wydatkami, warto pomyśleć o sporządzeniu budżetu. Cały proces można uprościć do trzech łatwych kroków. Nasze proste podejście do oszczędzania i wydawania polega przede wszystkim na tym, aby przeznaczać nie więcej niż 50% przychodów netto na niezbędne wydatki. Po drugie należy odkładać odpowiednio dużo środków na emeryturę i wreszcie przeznaczać 5% wynagrodzenia netto na oszczędności krótkoterminowe.

Dlaczego właśnie te trzy kroki? Wartości 50%, ponad 10% i 5% to tylko wskazówki, a nie sztywne wytyczne – konkretne liczby będą się różnić w zależności od Twojej sytuacji. Dzięki tym ogólnym wskazówkom zyskasz wiedzę o tym, co warto uwzględnić, aby zachować stabilność finansową teraz i móc prowadzić taki sam styl życia jak obecnie na emeryturze.

1. Niezbędne wydatki: 50%

Niektóre wydatki po prostu nie są opcjonalne – musisz jeść i musisz mieć gdzie mieszkać. Rozważ przeznaczanie nie więcej niż 50% swoich przychodów netto na niezbędne wydatki, takie jak:

• Dom – hipoteka, czynsz, podatek od nieruchomości, media (elektryczność, internet itp.) oraz ubezpieczenie właściciela domu / najemcy.
• Żywność – tylko zakupy spożywcze, nie uwzględniaj posiłków na wynos lub w restauracji, chyba że naprawdę są niezbędne, np. nigdy nie gotujesz i zawsze jadasz poza domem lub codziennie kupujesz posiłki, gdy jesteś w pracy.
• Opieka zdrowotna – gdy płacisz za dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne lub pokrywasz dowolną część wydatków medycznych (np. część kosztów leczenia); lub gdy ponosisz wydatki na opiekę zdrowotną niedostępne w ramach państwowej służby zdrowia lub programu dla pracowników (prywatna służba zdrowia, zabiegi planowe, opieka stomatologiczna, okulista, leki na receptę itp.).
• Transport – bilety na komunikację miejską, taksówki / usługi przewoźników lub koszty korzystania z własnego samochodu/roweru (pożyczki, paliwo, ubezpieczenie, parking, opłaty drogowe i serwisowanie).
• Opieka nad dzieckiem – nianie, żłobki, przedszkola, opieka nad dziećmi w wieku szkolnym, czesne i opłaty.
• Spłata zadłużenia i innych zobowiązań – kart kredytowych (w tym pożyczek internetowych/mobilnych), spłata pożyczek, opłaty na dzieci, alimenty, ubezpieczenie na życie / od niezdolności do pracy.

Postaraj się, aby łączne wydatki były niższe niż 50%: to, że niektóre wydatki są niezbędne, nie oznacza, że nie są elastyczne. Małe zmiany, takie jak korzystanie z energooszczędnych źródeł światła i urządzeń, robienie zapasów przecenionych produktów spożywczych i zabieranie obiadu do pracy, przynoszą w sumie całkiem spore korzyści. Rozważ też korzystanie z tańszego samochodu/roweru, wspólne dojazdy (carpooling lub car sharing) lub korzystanie z transportu publicznego.

Jest wiele sposobów, dzięki którym możesz zaoszczędzić. Zastanów się, które niezbędne wydatki są najważniejsze, a które można ograniczyć, zwłaszcza jeśli musisz się zapożyczać, aby wystarczyło Ci na życie.

2. Oszczędności emerytalne: 10%+

Niezależnie od tego, ile masz lat, oszczędzanie na przyszłość jest bardzo ważne. Dlaczego? Coraz więcej krajów i pracodawców dąży do rezygnacji z planów emerytalnych, które gwarantują określone świadczenie w momencie przejścia na emeryturę. Instytucje zarządzające programami ubezpieczeń społecznych i innymi ustawowymi planami emerytalnymi mają coraz większe trudności, aby zagwarantować przyszłe wypłaty środków i sprostać potrzebom starzejącej się ludności. W wielu przypadkach programy emerytalne, na których polegaliśmy w przeszłości, nie zapewnią wystarczającej kwoty na prowadzenie życia na pożądanym poziomie na emeryturze.

Właściwie szacujemy, że w niektórych krajach przyszli emeryci będą potrzebować, by około jedna trzecia, a nawet połowa ich emerytury pochodziła z oszczędności uzupełniających świadczenia z ubezpieczenia społecznego, jeżeli chcą osiągnąć pułap przychodów z okresu przedemerytalnego. Biorąc pod uwagę te cele oszczędnościowe, większość osób będzie musiała odkładać dodatkowe kwoty w ramach planów pracowniczych i prywatnych funduszy emerytalnych.

Skąd mam wiedzieć, ile oszczędzać na emeryturę? Skontaktuj się z instytucją, która obecnie zarządza Twoim planem emerytalnym, lub z krajowym organem odpowiedzialnym za emerytury. Ogólne szacunki mogą być dostępne publiczne. Ewentualnie instytucja zarządzająca Twoim planem emerytalnym będzie w stanie podać Ci pewne wytyczne. Twoim celem powinno być określenie, jaka część Twoich przychodów przedemerytalnych zostanie zastąpiona świadczeniami z obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnych, a ile musisz odkładać co roku, aby uzupełnić tę kwotę. Z naszych analiz wynika, że zalecana wysokość rocznych oszczędności jest bardzo zróżnicowana, ale zasadniczo wynosi ponad 10% Twojego wynagrodzenia brutto.

Jak osiągnąć swój cel w odniesieniu do oszczędności na emeryturę? Skorzystaj z wszelkich istniejących programów oszczędzania, które są opłacalne pod względem podatkowym, np. planów sponsorowanych przez firmę, do których może dokładać się Twój pracodawca. Wczesne zainteresowanie się swoimi finansami, konsekwentne oszczędzanie i mądre inwestowanie są ważne. Jeżeli wpłacanie łącznej kwoty w wysokości powyżej 10% nie jest możliwe (dla Ciebie i Twojego pracodawcy), spróbuj zacząć od niższej stawki i zwiększ ją z czasem (np. o 1% rocznie), aż osiągniesz swój cel. Zadbaj o to, aby korzystać z maksymalnych dopłat pracodawcy dostępnych w ramach planu sponsorowanego przez firmę (zazwyczaj wiąże się to z tym, że Ty również musisz zainwestować więcej). W niektórych krajach można przeznaczać część corocznej podwyżki lub zachęt (premii, prowizji itp.) do określonego limitu na wpłaty na indywidualne konto emerytalne, co jest też korzystne pod względem podatkowym.

3. Oszczędności krótkoterminowe: 5%

Każdy może czerpać korzyści z funduszu awaryjnego. Ma on służyć pokrywaniu nieoczekiwanych wydatków, które mogą wynikać z przedłużającej się choroby, konieczności przeprowadzenia remontu lub poniesienia kosztów leczenia. Dobrą zasadą jest posiadanie wystarczających oszczędności, aby móc pokrywać niezbędne wydatki przez 3 do 6 miesięcy. Potraktuj wpłaty na fundusz awaryjny jako zwykły rachunek opłacany co miesiąc, aż zgromadzisz wystarczającą poduszkę finansową.

Chociaż fundusze awaryjne można przeznaczać na istotniejsze zdarzenia, takie jak utrata pracy, sugerujemy też odkładanie pewnej części wynagrodzenia na pokrycie mniejszych nieplanowanych wydatków. Komu nigdy nie pękł wyświetlacz w telefonie? Kto nie miał problemów z transportem? Ponadto istnieją też określone kategorie wydatków, o których często się zapomina, na przykład serwisowanie i naprawy samochodów/rowerów, specjalne okazje, dodatkowe wydatki na opiekę zdrowotną, święta itp. Odkładanie 5% miesięcznych przychodów netto pozwoli poradzić sobie z takimi jednorazowymi wydatkami.

Warto mieć przygotowane pieniądze na losowe wydatki. Dzięki temu naruszenie funduszu awaryjnego, skorzystanie z debetu na koncie lub wzięcie pożyczki nie będzie Cię kusiło, a takie zobowiązania może być trudno spłacić. Spłacanie całej karty kredytowej lub debetu na koncie co miesiąc pozwoli Ci uniknąć naliczania wysokich odsetek i innych opłat.

Jak znaleźć te 5%: Możesz ustawić automatyczne pobieranie takiej kwoty z Twojego wynagrodzenia i przelewanie jej na osobne konto przeznaczone wyłącznie na krótkoterminowe oszczędności. Możesz też założyć miesięczną lokatę w banku lub innej instytucji finansowej, gdy otrzymasz wypłatę. Oszczędzanie takiej kwoty na oprocentowanym rachunku pomoże Ci nieco szybciej osiągnąć cel. Kluczem jest automatyzacja – jeżeli zrobisz to od razu po otrzymaniu wynagrodzenia, przyjdzie Ci to łatwiej niż pod koniec miesiąca, gdy może Ci już brakować pieniędzy.

Co dalej?

Nasze wytyczne mają służyć jako punkt wyjścia. Ocena własnej sytuacji i opcji dostępnych lokalnie lub za pośrednictwem pracodawcy w celu odpowiedniego dopasowania tych wytycznych jest bardzo ważna. Jeżeli już korzystasz z tych kroków lub udało Ci się osiągnąć powyższe cele związane z wydatkami i oszczędzaniem, gratulacje! Ci, którzy stosują się do naszych wytycznych, mogą zaoszczędzić lub wydać pozostały przychód wedle swojego uznania.

Rozważ następujące pomysły:

• W pierwszej kolejności spłać wysoko oprocentowane zadłużenie.
• Ustal sobie inne cele, np. zapłacenie za remont domu lub wesele; możesz odłożyć pozostałe przychody na takie cele.
• Wreszcie dla tych osób, które chcą wcześniej przejść na emeryturę lub nie odkładały pieniędzy konsekwentnie, oszczędzanie dodatkowych kwot z myślą o emeryturze może być rozsądne.

Dobra wiadomość jest taka, że nie musisz zajmować się mikrozarządzaniem wszystkimi kwotami w Twoim budżecie. Analiza bieżących wydatków i oszczędności na podstawie naszych trzech kategorii pozwoli Ci zachować kontrolę i pewność siebie. Sytuacja finansowa prawie każdej osoby zmienia się w czasie. Nowa praca, ślub, dzieci i inne życiowe wydarzenia mogą ją zmienić. Warto regularnie przyglądać się swoim wydatkom i oszczędnościom, zwłaszcza po poważnych zdarzeniach życiowych (np. ślubie, powiększeniu się rodziny, zakupie domu itp.).